Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

Bramka kontrolna bólu: jak cechy indywidualne wpływają na stopień odczuwania dolegliwości somatycznych

Przewlekły ból – powszechny problem

Przewlekły ból nie jest rzadkością. Szacuje się, że w Polsce cierpi na niego około 20% dorosłych. Ból ten często jest konsekwencją urazów i zwyrodnień. Źródłem bólu są jednak również choroby onkologiczne, przewlekłe, a także psychosomatyzacje, które są wynikiem m.in. depresji. Bardziej skomplikowaną kwestią jest jednak stopień odczuwania dolegliwości. Jest on subiektywny i wiele zależy tu zarówno od czynników biologicznych, jak i od cech indywidualnych pacjenta. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, czym jest bramka bólowa..

Teoria kontroli wejścia bólu

Znana jest także pod nazwami: bramka kontrolna bólu, bramka bólowa, bramkowa teoria bólu. Jej twórcami są Ronald Melzack i Patrick Wall, którzy swoje odkrycie opisali w 1965 roku w artykule Pain Mechanisms: A New Theory ,opublikowanym na łamach naukowego czasopisma Science.

Według badaczy, w rogu tylnym rdzenia kręgowego znajduje się punkt, który jest swoistym wejściem dla impulsu bólowego, płynącego z obwodowego układu nerwowego. Nazwali to miejsce bramką. Może ona być otwarta lub zamknięta. W pierwszym przypadku impuls przedostaje się do mózgu, wywołując dolegliwość bólową, a ten reaguje na nią w odpowiedni sposób. Gdy punkt ten jest zamknięty, impuls zostaje przez centralny układ nerwowy zignorowany lub też odczuwany jest w nieznacznym stopniu.

Aferentne włókna czuciowe

Ważna jest tu także informacja, że istnieją trzy rodzaje nerwów przewodzących impulsy czuciowe i bólowe. To tzw. aferentne włókna czuciowe. Jedne odpowiedzialne są za dostarczanie informacji o ostrym bólu, który wywołany jest np. nagłym uszkodzeniem ciała (złamaniem, skaleczeniem czy raną pooperacyjną), drugie odpowiadają za przesył impulsów bólowych o nasileniu przewlekłym, trzecie zaś informują o wibracjach i dotyku, które odczuwamy jako przyjemne, łagodne, a nie jako dolegliwość. Te ostatnie działają najszybciej, a jednocześnie prowadzą do zamknięcia bramki bólowej.

Jakie ma to przełożenie na fizjoterapię osób w dolegliwościach bólowych?

Według tego założenia, przez pobudzenie nerwów odpowiedzialnych za dotyk czy wibracje, można złagodzić subiektywne odczucie bólu przewlekłego. Jego impulsy bowiem przesyłane są za pośrednictwem włókien C i trafiają do mózgu później.

To tłumaczyłoby wartość m.in. masaży rehabilitacyjnych i delikatnych zabiegów fizjoterapeutycznych w procesach leczenia bólu przewlekłego.

Jak optymizm wpływa na bramkę bólową?

Teoria bramki kontrolnej bólu ma jeszcze jedną płaszczyznę. Ronald Melzack i Patrick Wall wykazali, że na otwarcie owego punktu w rdzeniu kręgowym i przekazanie impulsów do centralnego układu nerwowego, wpływ mają nie tylko czynniki biologiczne.

Cechy indywidualne, a próg bólowy

Dużą rolę odgrywają również cechy indywidualne. Okazuje się, że tzw. próg bólowy obniżają takie uczucia jak lęk, strach i napięcie. Dolegliwości odczuwają silniej także pesymiści oraz osoby skłonne do katastrofizacji i ruminacji. Nie bez znaczenia jest także nuda. Brak zajęcia i skupianie się na dolegliwościach somatycznych często skutkują ich wyolbrzymianiem.

Dlatego pożądane efekty terapii łatwiej i szybciej można  osiągnąć u pacjentów optymistycznie nastawionych do życia, którzy do leczenia – w tym fizjoterapii – podchodzą z nadzieją i wiarą, bez zbędnego sceptycyzmu i zniechęcenia.

Jak widać optymiści nie tylko żyją dłużej, ale także cieszą się lepszą kondycją i zdrowiem!

Autorka: Urszula Szybowicz

zobacz także

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL – ćwiczenia i efekty
Sprawdź, jak przebiega rehabilitacja po rekonstrukcji ACL. Dowiedz się, dlaczego jest kluczowa dla odzyskania pełnej sprawności.

czytaj dalej