Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) jest złożonym zaburzeniem nastroju, w którym okresy depresji rozdzielone są epizodami manii lub hipomanii. Dotyka około 3-5% populacji. Jest drugą po depresji przyczyną niezdolności do pracy z powodów psychiatrycznych.
ChAD – Choroba afektywna dwubiegunowa u osób dorosłych
Ważne:
- pierwsze epizody pojawiają się u osób poniżej 35 roku życia,
- 30-60% dorosłych z ChAD doświadczyło pierwszych objawów poniżej 20 roku życia,
- choroba towarzyszy pacjentom przez całe życie, a celem terapii jest zmniejszenie intensywności objawów i wydłużenie okresów remisji.
Diagnozę często utrudnia nieregularne występowanie okresów manii i hipomanii, które mogą pojawiać się po jednym lub dopiero po kilku epizodach depresji.
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
Nasi specjaliści, którzy mogą Ci pomóc
Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej
Diagnoza w kierunku ChAD może być stwierdzona dopiero po wystąpieniu przynajmniej jednego epizodu maniakalnego lub mieszanego (maniakalno-depresyjnego).
Objawy w epizodzie depresyjnym:
- obniżony nastrój,
- apatia,
- utrata umiejętności odczuwania przyjemności (anhedonia),
- izolacja społeczna,
- niska samoocena i niskie poczucie własnej wartości,
- spadek poczucia kontroli, możliwości i wiary we własne siły,
- zaburzenia rytmu snu,
- zaburzenia łaknienia (wzrost lub spadek apetytu).
Objawy w epizodzie maniakalnym:
- euforia,
- nagły wzrost energii,
- brak zmęczenia fizycznego i psychicznego,
- nadmierna radość bez względu na obiektywną sytuację,
- nadmierne poczucie własnej wartości i wiary we własne możliwości,
- wzrost zachowań impulsywnych i ryzykownych, takich jak nadużywanie alkoholu,
- nadmierna aktywność seksualna, także z przypadkowymi osobami,
- szybka, niewyraźna mowa,
- nadmierna gestykulacja,
- gubienie wątków w rozmowie.
Objawy epizodu mieszanego (depresyjno-maniakalnego) charakteryzują się występowaniem skrajnych stanów emocjonalnych jednocześnie lub naprzemiennie w krótkich odstępach czasu. Zmiany nastroju mogą następować nawet kilka razy w ciągu dnia.
ChAD charakteryzuje się dużą nawrotowością. Średnio występuje jeden epizod w roku. W przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej z szybką zmianą faz diagnozuje się co najmniej 4 epizody w ciągu 12 miesięcy, a przy ChAD z bardzo szybką zmianą faz skrajne zmiany nastroju mogą następować kilka, a nawet kilkanaście razy w ciągu dnia.
Formy terapii osób z chorobą afektywną dwubiegunową
Celem procesu leczenia jest redukcja objawów lub całkowita ich remisja, a następnie utrzymanie pożądanego stanu możliwie jak najdłużej.
- Podstawą leczenia jest farmakoterapia.
- Psychoterapia poznawczo-behawioralna opiera się na psychoterapii indywidualnej i jest istotnym elementem procesu terapeutycznego.
- Psychoedukacja to trzeci filar leczenia osób dorosłych z ChAD. Jej celem jest nauka rozpoznawania wczesnych objawów prodromalnych oraz zwrócenie uwagi na takie elementy jak zdrowy styl życia, czy rezygnacja z używek jako ważnych składowych profilaktyki zdrowotnej, wpływających na zmniejszenie ryzyka nawrotów.
